Til haqida maqollar. Til – bu insoniyatning eng asosiy kommunikatsiya vositasidir. U nafaqat odamlar o’rtasida aloqa o’rnatishga yordam beradi, balki madaniyat, tarix va identifikatsiyani ham saqlaydi. Til orqali biz o’z fikrlarimizni, his-tuyg’ularimizni va bilimlarimizni boshqalarga etkazamiz.
Har bir til o’ziga xos madaniyatni ifodalaydi. Til orqali xalqning urf-odatlari, an’analari va qadriyatlari namoyon bo’ladi. Shu bilan birga, til madaniy aloqalarni rivojlantirish va madaniyatlararo muloqotni osonlashtirishda muhim rol o’ynaydi.
Maqollar – bu xalq og’zaki ijodining muhim qismi bo’lib, unda ko’pincha an’anaviy hikmatlar, tajribalar va qadriyatlar aks etadi. Til haqidagi maqollar tilning ahamiyatini, uning funksiyalarini va odamlar hayotidagi rolini ifodalaydi. Maqollar, asosan, qimmatli hayotiy maslahatlar, o’rgatishlar va fikrlarni qisqa va qulay shaklda ifodalaydi.
Til haqida maqollar va ularning mazmuni
- “Til – xalqning qadr-qimmati.” Bu maqol tilning xalq madaniyati va identifikatsiyasi uchun necha darajada muhim ekanligini ta’kidlaydi. Har bir til o’zining o’ziga xos tarixiy va madaniy merosini saqlaydi va xalqning qadriyatlarini ifodalaydi.
- “Til bilan qizil qil, so’z bilan ko’k qil.” Til orqali izohlar va tushuntirishlar o’zgarishi mumkin. Til yaxshi ishlatilsa, insonlar o’rtasidagi tushunish va hamjihatlik kuchayadi, aks holda noaniqlik va tushunmovchilik yuzaga kelishi mumkin.
- “So’zda dard ko’rsatsa, til yengilmas kuch.” Bu maqol tilning kuchini va ahamiyatini ta’kidlaydi. Til orqali odamlar o’z dardlarini, fikrlarini va hissiyotlarini ifodalashlari mumkin, bu esa ularning ruhiy holatini yengil qilishga yordam beradi.
- “So’zning qiymati bo’lmas, tildan xabar bo’lmas.” So’zning mazmuni va ahamiyati til bilan bog’liq. Til orqali so’zlar o’z ifodasi va ma’nosini olishadi, shuning uchun tilning to’g’ri ishlatilishi juda muhimdir.
- “Til bilmas, so’zni bilmas.” Bu maqol odamning til bilimiga, so’zlarning to’g’ri ishlatilishiga e’tibor qaratadi. Tilni yaxshi bilish va so’zlarni to’g’ri ishlatish muloqotdagi muhim omillardandir.
- “Tilni bilmas, dildan xabarsiz.” Til va muloqot orqali odamlarning fikrlarini, his-tuyg’ularini va istaklarini tushunish mumkin. Tilni bilmaslik, insonlarning ichki dunyosini to’liq tushunishga imkon bermaydi.
Til haqida maqollar
- Achchiq savol berib, shirin javob kutma.
- Achchiq til — zahri ilon, chuchuk tilga — jon qurbon.
- Bemorga shirin so‘z kerak, aqlsizga — ko‘z.
- Gapi to‘mtoqning o‘zi to‘mtoq.
- Gapi to‘ngning o‘zi to‘ng.
- Yomon so‘z egasiga qaytar.
- Yomon so‘zlab sovutma, jon og‘ritib ovutma.
- Ochiq til osh yedirar, achchiq til — tosh.
- Yomon gapning oyog‘i olti.
- Zahar til suyakni yorar.
- Aytilgan so‘z — otilgan o‘q.
- Anjom uy ziynati, so‘z inson ziynati.
- Ariqni suv bezar, odamni — so‘z.
- Aytar so‘zni ayt, aytmas so‘zdan qayt.
- Shirin va yaxshi so‘zga oid
- Donning achchig‘i yaxshi, So‘zning — shirini.
- Do‘st orttiraman desang, Shirin suhbat qil.
- Ovqatni tuz mazali qilar, Odamni — so‘z.
- Har kim o‘z till bilan tirik.
- Hikmat — bir hovuch oltin.
Til haqida hikmatlar
Bir yaxshi gap esdan chiqmas, Bir — yomon gap. | Birovning o‘zi g‘ar, Birovning so‘zi g‘ar. |
Bug‘doy noning bo‘lmasin, Bug‘doy so‘zing bo‘lsin. | Gapda g‘iybat yomon, Dardda — quyanchiq. |
Gapdan gap chiqar, Cho‘pdan — xas. | Gapi gapga o‘xshamas, Og‘zi gapdan bo‘shamas. |
Gap egasini topar. | Gapning yomoni pichir. |
Gapning ozi yaxshi, Qizning — nozi. | Gapning qisqasi yaxshi, Qisqasidan hissasi yaxshi. |
Yomon gap yer tagida uch yil yotar. | Yomon til yo jonga urar, |
Odam — so‘zlashguncha, Yilqi — kishnashguncha. | So‘z chumchuq emas, Og‘izdan chiqsa, tutib bo‘lmas. |
Til bor, bol keltirar, Til bor, balo keltirar. | Gapni gap ochar, Yomon gapdan qochar. |
Yomonning tili bor, Yaxshining — dili. | Yomonning yuzi qursin, Gapirgan so‘zi qursin. |
Ko‘ngilsiz gapning kechikkani yaxshi. | Yomon so‘zning qanoti bor. |
Qo‘yning qimmati — yungida, Odamning qimmati — so‘zida. | Yomonning yaxshi so‘zidan, Yaxshining yomon so‘zi yaxshi. |
Dushman orttiraman desang, Chaqirtikan bo‘l. | Yomon so‘z bo‘lmasa, Yaxshi so‘z bo‘lmaydi. |
Yomon til boshga balo keltirar, Yaxshi til davlat, dunyo keltirar. | Issiq kiyim tanni ilitar, Issiq so‘z jonni ilitar. |
Dunyoni yel buzar, Odamni — so‘z. | Ovni — oziq bilan, Odamni — so‘z bilan. |
Maqollar to’plami
- To‘qson og‘iz so‘zning to‘qsonta tuguni bor.
- Shakar ham tilda, zahar ham.
- Shirin so‘z shoh kosasida suv ichar.
- Shirin yuzingdan shirin so‘zing a’lo.
- Egasiz qarg‘ish egasini topar.
- Eldagi gap — dildagi gap.
- Elni sevsang, elcha gapir.
- Ona tilim — jon-u dilim.
Saytdagi ba’zi maqollar o’zkimyosanoat.uz saytidan olindi.
***********
Zor
Til haqida maqollar
tilingda bolsa boling
Tilingda bo’lsa bo’ling maqoni davam ettirsh
Tilingda bo’lsa boling, kulib turar iqboling
Zõr gap yoʻq
Boʻladi👻
👎🏻👎🏻
Maqollarga gap yo’q
Ona -tili haqida maqollar