Ulug’imsan Vatanim sheri

Ulug'imsan Vatanim sheri

Ulug’imsan Vatanim sheri. Muhammad Yusuf (1954-2001) — O‘zbekistonning mashhur shoiri va adibi. U zamonamizning eng yorqin va ta’sirli ijodkorlaridan biri sifatida tanilgan. Muhammad Yusufning she’rlari milliy ruhni, insoniy his-tuyg‘ularni va tabiatni chiroyli tarzda ifodalaydi. Uning asarlari ko‘plab odamlarga ta’sir ko‘rsatgan va ularning ko‘nglida chuqur iz qoldirgan.

Muhammad Yusufning hayoti va ijodi:

  1. Yoshligi va Ta’limi: Muhammad Yusuf 1954-yil 10-avgustda Andijon viloyatining Xo‘jaobod tumanida tug‘ilgan. U o‘zining yoshligidan she’r yozishga qiziqib, adabiyotga bo‘lgan qiziqishini rivojlantirgan. Toshkentdagi universitetda tahsil olgan.
  2. Ijodi: Uning she’rlari o‘zining sodda va tushunarli tili, chuqur ma’nolari bilan ajralib turadi. Muhammad Yusufning she’rlari ko‘pincha vatandoshlik, sevgiyu muhabbat, hayotning go‘zalligi va insoniy qadriyatlarni aks ettiradi.
  3. Asarlari: «Yurak», «Sog‘inch», «Vatan», «Yoshlar» kabi ko‘plab she’riy to‘plamlari mavjud. Uning she’rlari ko‘plab o‘zbek musiqachilari tomonidan qo‘shiq sifatida ijro qilingan.
  4. Merosi: Muhammad Yusuf o‘zining ijodi orqali milliy madaniyatni rivojlantirishda katta hissa qo‘shgan. Uning she’rlari, nafaqat o‘zbek tilida, balki boshqa tillarda ham tarjima qilingan va xalqaro miqyosda tanilgan.

Muhammad Yusufning ijodi va asarlari, uning vatan va insoniy his-tuyg‘ularni qanday go‘zal tarzda ifodalay olishini ko‘rsatadi. U o‘zbek adabiyoti tarixida muhim o‘rin tutadi.

Ulug’simsan Vatanim sheri

Ulug'simsan Vatanim sheri

Men dunyoni nima qildim,
O’zing yorug’ jahonim,
O’zim xoqon,
O’zim sulton,
Sen taxti Sulaymonim,
Yolg’izim,
Yagonam deymi,
Topingan koshonam deymi,
O’zing mening ulug’lardan
Ulug’imsan, Vataiim…

Shodon kunim gul otgan sen,
Chechak otgan izimga,
Nolon kunim yupatgan sen,
Yuzing bosib yuzimga.
Singlim deymi,
Onam deymi,
Hamdardu hamxonam deymi,
Oftobdan ham o’zing mehri —
Ilig’imsan, Vatanim.

Sen Mashrabsan,
Xalqda tumor,
Balxda dorga osilgan,
Navoiysan, shoh yonida
Faqirni duo qilgan.
Yassaviysan, meniki deb,
Ko’ringan da’vo qilgan,
Ming bir yog’i ochilmagan
Qo’rig’imsan, Vatanim.

Sen Xo’jandsan,
Chingizlarga
Darbozasin ochmagan,
Temur Malik orqasidan
Sirdaryoga sakragan,
Muqannasan qorachig’i
Olovlarga sachragan,
Shiroqlarni ko’rgan cho’pon
Cho’lig’imsan, Vatanim.

Kim Qashqarni qildi makon,
Kim Enasoy tomonda,
Jaloliddin — Kurdistonda,
Boburing — Hindistonda,
Bu qanday yuz qarolig’ deb,
Yotarlar zimistonda,
Tarqab ketgan to’qson olti
Urug’imsan, Vatanim…

O’g’lim, desang osmonlarga
G’irot bo’lib uchgayman,
Chambil yurtda Alpomishga
Navkar bo’lib tushgayman,
Padarkushdan pana qilib
Ulug’beging quchgayman,
G’ichir-g’ichir tishimdagi
So’lig’imsan, Vatanim…

O’tgan kuning — o’tgan kundir,
O’z boshingga yetgan kun,
Qodiriyni bergan zamin,
Qodiriyni sotgan kun.
Qo’lin bog’lab,
Dilin dog’lab,
Yetaklashib ketgan kun,
Voh bolam! deb aytolmagan
Dudug’imsan, Vatanim.

Yoningda qon yig’lagan bir
Shoiringga qarab qo’y,
Gar Qo’qonga yo’ling tushsa,
Detdomlarni so’rab qo’y.
Hech bo’lmasa Usmon xokin
Keltirmoqqa yarab qo’y,
Olislarda qurib qolgan
Qudug’imsan, Vatanim…

Sen — shoxlari osmonlarga
Tegib turgan chinorim,
Ota desam,
O’g’lim deb,
Bosh egib turgan chinorim,
Qo’ynimdagi iftixorim,
Bo’ynimdagi tumorim,
O’zing mening ulug’lardan
Ulug’imsan, Vatanim!

Onam – Muhammad Yusuf sherlari

Onam - Muhammad Yusuf sherlari

Oh, mening ortimdan ovvora onam,
Bir parcha yuragi ming pora onam,
Har baloni ko’rgan yorug’ dunyoda,
Toshkanni ko’rmagan bechora onam.
Bolang bo’lib bir bor boshlab keldimmi,
Endi men ham senga o’g’il bo’ldimmi?..

Garchi bisotingda «bayram» so’zi yo’q,
Bilaman, kutasan sandal to’la cho’g’,
Menda yurak deganlarin o’zi yo’q…
Men sovg’a bermagan qiz yo’q bu oqshom,
Senga-chi? Na bir xat, na shirin kalom,
Endi men ham o’g’il bo’ldimmi, onam!..

Deysan: «Olislarda omon bo’lsang bas,
Goh yodingga tushsam yo’qlab kelsang bas,
Bolam senga hamma qiladi havas…».
Mening dardim axir, she’r emas faqat,
Men mashhur shoirmas – mashhur beshavqat!…
Endi men ham senga o’g’ilmanmi, ayt.

Sog’inib bayt bitdim, u seni topsin,
Poyingga tiz cho’kib qo’lingdan o’psin,
She’rdan ham ulug’in borligin ko’rsin,
Borib men uchun ham holingni so’rsin,
Sensiz g’arib ko’nglim ko’ngilmi, onam,
Endi men ham senga o’g’ilmi, onam?…

O, ota makonim.

Onajon o‘lkam,
O’zbekiston, jonim to‘shay
soyangga.
Senday mehribon yo‘q,
Seningdek ko‘rkam.
Rimni alishmasman
bedapoyangga.
Bir go‘sha suv bo‘lsa, bir go‘sha
qirlar,
Qancha yurtni ko‘rdim, qancha
taqdirlar.
Qayga borsam suyab, boshni tik
tut
deb,
Tog‘laring ortimdan ergashib
yurar.
Ko‘rdim suluvlarning eng
faranglarin.
Yo xudbinman men yo bir sodda
kasman men –
Parijning eng go‘zal restoranlarin,
Bitta tandiringga alishmasman
men.
Na gapga ko‘nayin,
Na til bilayin,
Ko‘zdan uyqu qochdi, dildan
halovat

Uch kunda sog‘insam nima
qilayin,
Chala qolar bo‘ldi hamma sayohat.
Bildimki, baridan ulug‘im o‘zing,
Bildimki, yaqini shu tuproq
menga.
Bahorda Baxmalda tug‘ilgan
qo‘zing,
Arab ohusidan azizroq menga.
Sen bilan o‘tgan har kun bayram –
bazm,
Sensiz bir on qolsam vahmim
keladi.
Seni bilganlarga qilaman ta’zim,
Seni bilmaslarga rahmim keladi.

Ushbu sherlar xalq ta’limi saytidan olindi.

6 Izohlar

Javob qoldiring:

Iltimos, sharhingizni kiriting!
Iltimos, ismingizni bu yerga kiriting